Để thực hành ý tưởng này, Giáp Văn Dương đã quyết định trường đoản cú công việc nghiên cứu vốn đã quen thuộc với anh suốt 12 năm qua để trở về nước đầu tư bít tất thời gian cho dự án riêng của mình.
Giác ngộ ở phương Đông có thể đạt được chuẩn y trải nghiệm hoặc tri thức, theo cách đốn ngộ hoặc tiệm ngộ, nhưng dù cách nào đi nữa thì tri thức cũng đóng vai trò quan trọng, nhất là trong sự giác ngộ của đám đông. Nói cách khác, với "lợi thế" của kẻ đi sau, Giáp Văn Dương đã kết hợp được các điểm mạnh của các cổng MOOCs đi trước, đồng thời sáng tạo trong việc mở rộng nội dung bài giảng không chỉ cho sinh viên đại học mà còn cho cả học viên ở các bậc học thấp hơn.
Vn. Dương tốt nghiệp thạc sĩ ngành Công nghệ hóa học ĐH Quốc gia Chonbuk (Hàn Quốc), tấn sĩ ngành Vật lý kỹ thuật ĐH Công nghệ Vienna (Áo); từng làm việc và nghiên cứu tại ĐH Liverpool (Anh), ĐH nhà nước Singapore.
Điều thú nhận là cả hai chữ khai sáng và giác ngộ này đều được dịch chung thành enlightment trong tiếng Anh. Từ chỗ chỉ một mình quản lý, điều hành website cũng như giảng bài, cho đến nay, nhờ được đầu tư gần 10 triệu USD từ Gates Foundation, Google và The O’Sullivan và một số quỹ khác, Khan đã phát triển trường online của mình với gần 50 nhân viên; bài giảng của Khan song song được dịch song ngữ sang 27 thứ tiếng khác ngoài tiếng Anh.
Và hẳn nhiên, tôi muốn người Việt Nam thoát khỏi tình trạng vị thành niên về tư duy này. Cho đến năm 2009, Khan quyết định bỏ hẳn công việc chuyên viên phân tích tài chính ở California để dành tuốt thời gian cho xây dựng Khan Academy.
Với niềm tin về ích đó, Giáp Văn Dương đã dành sáu tháng cuối năm 2012 để tìm hiểu cách làm, mất thêm hai tháng đầu năm 2013 để quyết định tạm hoãn dự định ban sơ là tổ chức biên dịch "Tủ sách chuyên gia" để quay sang với MOOCs. " Đối chiếu với trả lời của Giáp Văn Dương với Vietnamnet ". Một người đã giác ngộ là một người đã tìm thấy tự do, thấy đường đi và ý nghĩa cuộc đời mình.
Tôi cho rằng nếu tôi làm giáo dục đến nơi đến chốn thì sẽ có đóng góp lớn hơn so với việc đấu nghiên cứu chuyên môn của mình. 000 bài giảng với hơn 300 triệu lượt xem từ khắp nơi trên thế giới.
Qua đó cho thấy, hai quan niệm Đông – Tây này rất gần nhau, dù cách thức đạt được có thể rất khác nhau. Một quyết định “tân tự do” Vậy lý do gì để một nhà khoa học đang ở độ tuổi "năng suất" nhất, một người đàn ông cũng với gánh nặng "cơm áo" cho gia đình - như mọi người đàn ông thông thường khác, lại trường đoản cú công việc ổn định ở trường đại học danh tiếng trên thế giới để về nước "vác ốc hàng tổng"? Góc nhìn từ thuyết Tân tự do (Neoliberalism) có thể cho ta lời giảng giải cho "hiện tượng" này: "cá nhân chủ nghĩa (trong thời đại tân tự do) sẽ đeo đuổi công việc hoặc học tập giúp họ có thể thu lại được ích lớn nhất, bất kể việc đó là ở quê hương hay viễn xứ.
Số các nhà Vật lý ở Việt Nam đã rất nhiều. Chúng được sinh ra và lớn lên, hoàn tất sứ mệnh, rồi được xếp vào ngăn ký ức. Mặc dầu không được học bài bản về một lĩnh vực ngoài khoa học tự nhiên như Khan với bằng MBA từ Harvard, Giáp Văn Dương từ lâu cũng được biết đến rộng rãi trong nước với tư cách một nhà bình luận, đăng nhiều bài báo sắc sảo về nhiều lĩnh vực như khoa học, giáo dục, chính sách, triết học trên nhiều tờ báo hàng đầu trên cả nước như tuổi xanh, Vietnamnet, Sài Gòn tiếp thị, Tia Sáng ….
Sự ra đời của MOOCs là sự ra đời một khái niệm mới, một cách tiếp cận mới, về giáo dục, hơn là về công nghệ”, Dương nhận định. Tuy nhiên, ở phương Đông, chữ khai sáng lại có nghĩa khác hơn, đó là sự giác ngộ.
“Mỗi người tự do và tự chịu trách nhiệm trong việc khai sáng bản thân mình”. Riêng khóa “Hiểu về giao tiếp” đã có hơn 1.
Na ná như Khan, Giáp Văn Dương cũng có bề dày thành tích học tập đáng kể, thậm chí còn có phần đa dạng hơn – xét về mặt địa điểm học. Dương quan niệm, học, trước nhất không phải để “trở thành người có ích” (cho bất kỳ một ai khác) mà “để trở nên con người tự do”, và từ tự do đó thì anh “sẽ có xu hướng hành xử có nghĩa vụ để bảo vệ tự do của mình và không xâm phạm vào tự do của người khác”.
000 lớp học trên khắp thế giới đang dùng bài giảng của Khan trong chương trình chính quy của mình, đúng như mô hình một thầy-một trò mà Bloom đã đề xuất 30 năm trước.
Ngày nay, hàng trăm nghìn học trò tại 30. Có nhẽ, điều anh mong muốn nhất bây giờ là chiếc iPad cá nhân, dụng cụ chính để thu hình bài giảng của anh không gặp trục trặc gì trong thời kì tới.
Còn quá nhiều thử thách mà Giáp Văn Dương sẽ phải đối mặt: Anh sẽ lấy đâu ra nguồn tài chính để duy trì GiapSchool về mặt dài hạn? Liệu có mạnh thường quân nào đồng ý tài trợ cho anh như Bill Gates, Google hay The O’Sullivan đã làm với Khan Academy? Làm sao để Dương kêu gọi được sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học khác tham dự giảng bài, làm phong phú thêm nội dung cho GiapSchool? Nhưng có nhẽ với Dương giờ đây, anh cũng không còn thời kì để lo âu nữa.
Nhưng thực sự khai sáng là gì, thì triết nhân I. Tự thân khai sáng Khác với Khan, trước khi bắt tay vào xây dựng trường online của mình, Giáp Văn Dương đã bỏ ra hơn nửa năm để tìm hiểu về MOOCs.
MOOCs không phải là e-learning, Mặc dù “MOOCs cũng dùng Internet. Ý thức rất rõ về tính chất “cách mệnh” của MOOCs trước khi bắt đầu thực hiện GiapSchool, tuy thế, có trở thành một nhà cách mệnh giáo dục hay không, với Dương không quan trọng bằng việc duyệt MOOCs có thể giúp người học trở lại với đúng ý nghĩa nguyên bản của việc học - tức là người học đi học và học cái gì là do anh ta hoàn toàn tự do quyết định, vì chính anh ta chứ không phải vì bất kỳ một ai khác.
Khan có ba bằng đại học về toán, kỹ sư điện và khoa học máy tính từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), hai bằng thạc sỹ, một về khoa học máy tính cũng từ MIT và một về quản trị kinh dinh từ Harvard.
Khan chưa bao giờ tự nhận anh là một nhà cải cách giáo dục. Khai sáng là một trào lưu văn hóa thế kỷ 17-18 rất nức danh của phương Tây, xây dựng cơ sở cho sự phát triển của Âu Mỹ và một số nước khác sau này. Theo thời kì, những ký ức này sẽ đầy dần lên, thành nhiều lớp khác nhau.
Sáu khóa học đã khai giảng, với lịch học 2 buổi/tuần; các khóa học khác sẽ đấu được khai triển trong tháng tới, dự định 2 khóa/tuần. Đặc trưng căn bản nhất của trào lưu Khai sáng có thể đại quát trong một chữ thôi: Lý tính. Hai bài giảng trước tiên mà Giáp Văn Dương thử nghiệm với Giapschool cũng không hệ trọng gì đến chuyên ngành được đào tạo của anh, bài thứ nhất “Kỹ năng viết báo” tổng kết kinh nghiệm làm báo không chuyên của anh; còn bài thứ hai “Triết học là gì”, với nội dung hoàn toàn do Dương tự học.
Cách giảng bài này, đối với thể giới có lẽ không xa lạ, vì nó có phần hao hao như cách Salman Khan, sáng lập viên của Học viện Khan (Khan Academy), đề xướng từ năm 2006. Và con người cá nhân chủ nghĩa, trong đó có tự do cá nhân chủ nghĩa, mới được dấn. Đến tháng 5/2013, Khan Academy có khoảng hơn 4. 500 người theo học. Tuy thế, những gì anh làm được chừng như đang thực hiện điều đó.
Việt Nam đang rất cần những người làm giáo dục trang nghiêm và sáng tạo. MOOCs làm thay đổi hoàn toàn cách dạy và học, thí dụ như với Khan Academy, “Các em học trò tự học ở nhà qua các bài giảng trực tuyến theo chỉ định của đay đả, còn thời gian đến lớp chỉ làm bài tập và bàn luận, tức thị học ở nhà, làm bài tập trên lớp.
Nhưng điểm dị biệt giữa Khan Academy và GiapSchool là ở chỗ, trong khi các bài giảng của Khan ngắn, có thuộc tính tham khảo, thì với GiapSchool, bài giảng được xếp đặt theo các khóa học biệt lập, tựa như một môn học tại nhà trường chính quy, tương tự cách EdX và Coursera - hai cổng MOOCs lừng danh khác đang được vận dụng tại Yale và Harvard, hai đại học hàng đầu ở Mỹ.
"Tôi muốn sắp xếp chúng theo dòng ký ức của một con người" - Giáp Văn Dương, "cha đẻ" của trường học đặc biệt này, lý giải. Gần 30 năm trước, khi Benjanmin Bloom, nhà giáo dục trước tiên, bằng phương pháp thực nghiệm, chứng minh hiệu quả rõ rệt của việc học một thầy một trò so với cách học thường nhật.
Tuy vậy, nếu nhìn vào bảng thành tích học tập của Khan, ta có thể biết được câu giải đáp. Tuy vậy, có thể ngầm hiểu rằng "lợi ích lớn nhất" đối với Dương không chỉ là vấn đề tài chính mà còn là số lượng và chất lượng kiến thức được phổ biến. 000 học viên, con số có phần khiêm tốn so với hơn một triệu của Khan Academy, nhưng cũng đủ lớn để khích lệ cho một sự khởi đầu.
” Bằng cách nào? đương nhiên, bằng cách sử dụng lý tính của mình. Khan Academy của Việt Nam? Xin quay trở lại để nói thêm về Salman Khan cũng như Khan Academy mà truyền thông trong nước cũng đã nhắc đến nhân sự kiện GiapSchool ra đời trong thời gian vừa qua.
Nhiều người xem video của Khan không khỏi sửng sốt tự hỏi làm sao một người có thể giảng bài được ở nhiều lĩnh vực tới vậy, từ toán, lý, hóa, sinh học, thiên văn, triết học, kinh tế, tài chính, tâm lý, lịch sử… tất tật đều do một mình Khan tự giảng bài và thu hình trong những năm đầu tiên, và mãi cho đến gần đây, mới có sự tham gia của các chuyên gia, học giả khác.
Quyết định có nhẽ khá thức thời, bởi lẽ từ hơn hai năm trở lại đây, MOOCs chính là cách thức giáo dục cuộn được nhiều sự quan tâm cũng như tranh biện nhất của giới học thuật trên toàn thế giới. Đó cũng là lý do vì sao Dương chọn khẩu hiệu cho GiapSchool là “Tự thân khai sáng”. Ban đầu, Khan dùng phần mềm Yahoo Doodle giúp anh có thể giảng bài trực tuyến cho Nadia; về sau, anh quyết định chuyển sang thu bài giảng của anh và tải lên Youtube, nhờ vậy Nadia cũng như những người em họ khác của Khan (lúc này cũng bắt đầu dự vào lớp học đặc biệt của anh) có thể xem đi xem lại bài giảng khi cần.
Chỉ khi nào cần đến mới được truy, xong rồi lại được xếp vào ngăn kéo của ký ức, cho đến hết bài giảng" - đó là cách mà các bài giảng trên Giapschool được thực hành để tiếp cận theo cách tự nhiên nhất tới người học trên “lớp học” mạng. Với triết lý đó, Giáp Văn Dương xây dựng GiapSchool mà ở đó, cả người dạy và người học đều tự do.
Người dạy tự do dạy những gì mình thấy cần; người học tự do học những gì họ thích. Nhưng số nhà giáo dục thông thạo các nền giáo dục bên ngoài, và bắt nhịp được với các trào lưu giáo dục mới của thế giới còn rất ít. Như vậy, “tự do” phải là cái đến trước tiên, từ có tự do, con người kéo theo có “nghĩa vụ” và từ “trách nhiệm”, con người mới “có ích cho xã hội được”.
Kant đã có một câu giải đáp ngắn gọn mà xuất sắc: “Khai sáng là sự thoát khỏi tình trạng thiếu trưởng thành do chính mình gây ra. Đến nay, sáu khóa học chính thức của Giáp Văn Dương trên GiapSchool, cả ở dạng kỹ năng hoặc rất chuyên sâu, đã được khai giảng, đều do Dương trực tiếp thực hành.
Khan Academy ra đời vào năm 2006, nghĩa là trước cả khi khái niệm MOOCs lần đầu được hai giáo sư ở Đại học Stanford giới thiệu vào năm 2009; Tuy vậy, Khan đích thực đã được phát động từ năm 2004, một cách rất tình cờ. Cho đến nay, ảnh hưởng của trào lưu Khai sáng đến văn hóa và sự phát triển của các nước vẫn còn rất mạnh mẽ.
Tôi có trải nghiệm cả hai nền văn hóa Đông-Tây, nên dĩ nhiên tôi đánh giá cao sự gặp gỡ này. Hơn nữa, GiapSchool lại là cổng MOOCs trước nhất và độc nhất vô nhị, miễn phí, bằng tiếng Việt và dành cho người Việt. "Bắt đầu từ đêm tối, những con chữ, hình vẽ và giọng nói xuất hiện.
Tuy thế, kết quả của ông, ở thời khắc đó, chẳng thể vận dụng được ở giác độ vĩ mô, bởi không một quốc gia nào, dù là giàu nhất cũng có thể trang trải nổi phí tổn cho một hệ thống giáo dục với tỷ lệ một thầy – một trò như vậy. Vậy MOOCs là gì? Nếu bạn đọc chưa rõ về MOOCs, xin bớt chút thời gian đọc lại bài của ThS Nguyễn Ngọc Tuấn 1 từ Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán đăng trên website hocthenao do GS Ngô Bảo Châu sáng lập.
Giáp Văn Dương 1 Nguyễn Ngọc Tuấn, Các khóa học đại trà trực tuyến mở MOOC, 3/6/2013, hocthenao. Quy trình hoàn toàn ngược với quy trình truyền thống: học trên lớp, làm bài tập ở nhà”, Dương nhận xét trong một bài phỏng vấn gần đây.
Giáo dục cần có những chuyển động mới” có thể thấy, cách lý giải trên đây phần nào là đúng. Cộng dồn sáu khóa, Dương đã có khoảng gần 4. Anh ta khi đó sẽ không bị buộc ràng bởi giáo điều nữa. Thời khắc đó, Khan có người em họ, Nadia, 13 tuổi, sống ở một tỉnh thành khác, cần anh giúp gia sư về toán. Chỉ khi đó, khoa học, nghệ thuật, các giá trị nhân văn, các thiết chế tầng lớp… mới có thể nảy nở sinh sôi được.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét