Thứ Ba, 15 tháng 10, 2013

Không sáng kiến thể “sửa thơ” khi đưa vào sách giáo khoa.

Với những tác giả khác tôi không biết, với cá nhân chủ nghĩa tôi thì không nhận được bất cứ thông báo nào trước đó, tôi chỉ biết có phần trích dẫn bài Quê hương trong sách phê duyệt con cái, bạn bè, người quen

Không thể “sửa thơ” khi đưa vào sách giáo khoa

Thí dụ khi đưa một đoạn trích trong truyện Dế Mèn xiêu dạt ký, nếu có tóm lược hoặc cắt bớt một số từ ngữ thì phải ghi “Theo Tô Hoài”.

Luật quy định việc đưa tác phẩm vào SGK không phải xin phép tác giả, nhưng khi tác giả đã cho biết thơ, văn mình bị trích dẫn sai thì phải xin lỗi và sửa.

Nhân đây tôi khẳng định: “Sách in sai”. - Với văn xuôi, tác giả SGK có thể trích dẫn nguyên văn một đoạn trong tác phẩm hoặc tóm tắt, cắt bớt những câu chữ khó hiểu. Người ta quyết đưa bài nào, đoạn nào, sửa thế nào họ tự làm”.

Theo thi sĩ, bài thơ trên bị biên tập từ khi ông gửi đăng báo. * Vậy còn việc sử dụng thơ làm ngữ liệu trong sách Tiếng Việt hiện có được biên tập, sửa sang không? - Trong luật không có câu chữ nào nói “cấm sửa thơ” khi dùng thơ làm ngữ liệu biên soạn SGK. Trong trường hợp trích dẫn có cắt bớt hay tóm tắt, dưới đoạn trích phải ghi “Theo nhà văn X, Y, Z”.

Nhiều bản in sau này cũng sử dụng phiên bản. Nhưng đặc thù của ngôn ngữ thơ là tiếng nói được chắt lọc; việc tự ý sửa thơ, dù chỉ là sửa một từ cũng có thể làm thay đổi giá trị của tác phẩm, tức trái quy định của luật.

Chúng tôi phải nghiên cứu lại và cùng điều chỉnh, hợp nhất cách dạy trong những lần họp tổ chuyên môn. H. Từ “đứa” thích hợp với góc nhìn trăng từ một sân chơi của trẻ con hơn. Ông nhận xét gì về tình trạng này? - Tôi nghĩ có những trường hợp “sửa thơ” không phải chủ ý của người soạn, biên tập SGK. Là người chủ biên nhiều sách Tiếng Việt, ý kiến của ông về việc này thế nào? - Đúng là việc đưa ngữ liệu vào sách Tiếng Việt, nhất là Tiếng Việt lớp 1 cần cân nhắc để tránh những âm, vần khó học trò chưa học.

Chỉ trừ một điều là việc sửa đó đã được thi sĩ đồng ý. HÀ  ghi. Cách ghi này giúp học sinh, bạn đọc hiểu đoạn trích đã được tóm tắt, biên tập dựa theo tác phẩm của nhà văn. Ông Nguyễn Minh Thuyết - Ảnh: Nguyễn Khánh “Sạn” trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 “Sạn” trong sách giáo khoa: nhặt ngay kẻo hỏng học sinh! Thổi xôi là gì? Nhà xuất bản Giáo Dục nói gì? - Luật sở hữu trí não cho phép người biên soạn SGK được đưa nguyên văn hoặc trích dẫn tác phẩm thơ, văn xuôi đã ban bố của các nhà thơ, nhà văn vào SGK nhưng phải tuân nguyên tắc việc trích dẫn không bóp méo ý tưởng, làm thay đổi giá trị của tác phẩm.

Vì học sinh lớp 1 mới đi học, nếu không hợp nhất cả thảy những nguyên tắc thì các em rất dễ bị ngộ nhận.

Người biên tập thay từ “đứa” (nguyên gốc) thành từ “bạn”. Nên chi, khi đã chọn thơ vào SGK thì có thể lược bớt nhưng phải tôn trọng nguyên bản.

HCM  ): Phải chuẩn xác Những sơ sót mà báo tuổi xanh nêu thì các đay đã phát hiện lâu rồi. Không nên lấy lý do này, lý do kia để biên tập, sang sửa thơ. * Nhà thơ Ngô Văn Phú: “Có ai hỏi tôi đâu” nhà thơ Ngô Văn Phú, người có tên trong số những nhà văn, nhà thơ được sách Tiếng Việt lớp 1 trích dẫn tác phẩm làm ngữ liệu dạy học và được nhắc đến ở phần chú thích với tính chất xin phép và cảm ơn.

Điều ấy chỉ có thể đúng nếu trước khi in chính thức vào sách, các tác giả được thông tin và có xác nhận đồng ý cho tôn tạo, “biên tập”.

Nhà thơ đã có ý kiến yêu cầu khôi phục nguyên bản nhưng sau nhiều năm, tới gần đây NXB Giáo Dục khi in cuốn Bài tập tiếng Việt nâng cao mới đồng ý sử dụng bản gốc. Tôi xin nói thêm bài thơ đã phổ thông từ năm 1986 qua ca khúc Quê hương của nhạc sĩ Giáp Văn Thạch và in trong tập Cỏ hoa cần gặp, NXB Thuận Hóa năm 1991.

V. Câu chuyện in ấn như thế đã trôi đi hơn 10 năm và có thể còn lâu hơn nữa. Một số phụ huynh ngạc nhiên cho rằng NXB in sai. Nhưng không thể lấy lý do này để tùy tiện “sửa thơ”. Khi xảy ra việc bị độc giả hay thi sĩ khiếu nại, việc giải thích “biên tập để hiệp với đối tượng học sinh hay phù hợp với bài học” có thể chỉ là sự ngụy biện.

* Đã có quan điểm cho rằng việc chọn ngữ liệu cho sách Tiếng Việt, đặc biệt là Tiếng Việt lớp 1, rất khó nên khi trích dẫn một khổ thơ, một đoạn thơ, có thể sẽ phải biên tập để tránh những âm, vần mà học sinh chưa được học. Cố nhiên, nếu người biên soạn tự tiện thêm thắt, làm sai lệch hẳn giá trị tác phẩm thì không được phép. Nếu trong ấn phẩm đó bài thơ bị in sai thì người sử dụng sau cũng sai theo, một cái sai dây chuyền.

Nhưng việc tóm lược, cắt bớt này vẫn phải đảm bảo giữ nguyên giá trị tác phẩm. * Nhiều thi sĩ cho biết họ không được hỏi ý kiến, chỉ khi sách in ra mới biết.

HG. Việc điều chỉnh này sẽ dựa trên các tiêu chí: làm sao để học trò dễ hiểu nhưng những gì đay dạy cho các em phải chính xác. 5, TP. Có quan điểm từ NXB Giáo Dục cho rằng “đã xin phép và được sự đồng ý của tác giả” chỉ bằng những dòng in ở trang cuối sách là quan điểm kỳ quặc.

* Thi sĩ Trần Đăng Khoa: Kiến nghị mãi mới được đăng lại bản gốc Trong sách Bài tập tiếng Việt nâng cao tập 1 do NXB Giáo Dục xuất bản năm 2012 có trích dẫn bài thơ Trăng ơi từ đâu đến của thi sĩ Trần Đăng Khoa, trong đó có hai câu “Trăng tròn như quả bóng/Đứa nào đá lên trời”.

* Tác phẩm văn xuôi thường rất dài, trong khi những đoạn văn đưa vào SGK làm ngữ liệu dạy học sinh tiểu học thì cần ngắn gọn, tránh từ ngữ khó hiểu. Ghi  * nhà thơ Đỗ Trung Quân: Không hề được thông tin Thật sự tính lơ đãng và thường dễ dãi của những người làm thơ, trong đấy có tôi, đã để vấn đề này im lặng quá lâu, đúng ra trong giáo dục những tác giả bị in sai hay bị “biên tập lại cho phù hợp“ - theo cách biểu hiện của ông Nguyễn Văn Tùng, phó tổng biên tập NXB Giáo Dục - thì tôi đã phải có quan điểm sớm và quyết liệt hơn.

Nhiều người đọc đời sau tôi nay đã có con cái, nay con họ ngồi lớp 1 và họ vẫn nối hỏi tôi câu hỏi: “Sách sai hay nhà thơ sai?”.

VĨNH HÀ  thực hành  Cô  Trần Yến Linh  (  khối trưởng khối 1, Trường tiểu học Trần Bình Trọng, Q.

Người biên soạn có thể tìm đoạn văn, đoạn thơ khác. Nhưng khi được hỏi, thi sĩ Trần Đăng Khoa lại vui vẻ cho biết “đó mới là bản gốc của tôi”. Giải đáp  Tuổi Trẻ,  ông cho biết: “Tôi cũng chỉ nghe nói người ta có trích dẫn tác phẩm của tôi trong SGK Tiếng Việt nhưng chẳng ai hỏi tôi về việc này đâu.

Nhiều trường hợp người soạn trích dẫn tác phẩm của nhà thơ từ một ấn phẩm đã được in trước đó.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét